ابزار دقیق چیست؟
در اکثر صنایع که دقت فیزیکی و شیمیایی بسیار مهم است، استفاده از ابزار و وسایل دقیق برای اندازه‌گیری کمیت‌ها بسیار حائز اهمیت است. در واقع، ابزارهای دقیق اندازه‌گیری پیشرفته یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مهندسی کنترل است. با توجه به گستردگی صنایع مختلف، بررسی و کنترل پارامترهای مختلف برای تولید و نظارت بر فرآیندها به عنوان عوامل حیاتی در نظر گرفته می‌شوند.
هر صنعت دارای پارامترهای خاص خود است و برای این پارامترها، ابزارهای مناسب و دقیق طراحی و ساخته می‌شوند. دلیل نامگذاری این ابزارهای دقیق اندازه‌گیری، بدلیل دقت بالا و توانایی اندازه‌گیری در سطوح کوچک پارامترها است. به عنوان مثال، عمق، نیرو، دما، رطوبت، تراز و غیره، شاخص‌های کلی هستند،
اما در صنایع بزرگ، حتی تغییر کوچکی در هر کدام از این پارامترها می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کل فرآیند داشته باشد.
وسایل اندازه گیری دقیق و تجهیزات اندازه گیری
انواع ابزارهای اندازه‌گیری صنعتی عبارتند از:
- کالیپر: برای اندازه‌گیری دقیق طول و قطر قطعات استفاده می‌شود.
- میکرومتر: برای اندازه‌گیری دقیق ضخامت و قطر قطعات استفاده می‌شود.
- ترازو: برای اندازه‌گیری وزن قطعات و مواد استفاده می‌شود.
- تراز: برای اندازه‌گیری صافی و تراز بودن سطوح استفاده می‌شود.
- آلتیمتر: برای اندازه‌گیری عمق و ارتفاع قطعات استفاده می‌شود.
- گیج: برای اندازه‌گیری قطر داخلی و خارجی قطعات استفاده می‌شود.
- میزان‌سنج: برای اندازه‌گیری زاویه و شیب سطوح استفاده می‌شود.
- تاچ پروب: برای اندازه‌گیری ابعاد و شکل سطوح پیچیده و منحنی استفاده می‌شود.
- سنگ‌های اندازه‌گیری: برای اندازه‌گیری دقیق قطعات استفاده می‌شود.
- دورسنج: برای اندازه‌گیری سرعت چرخش و فرکانس استفاده می‌شود.
حال بصورت کوتاه به شرح وسایل بالا می‌پردازیم:
کالیپر
کالیپر یک ابزار اندازه‌گیری است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار به صورت یک دستگاه دقیق و قابل اعتماد طراحی شده است و برای اندازه‌گیری ابعاد مختلف اشیاء استفاده می‌شود. کالیپرها در صنایعی مانند ماشین‌سازی، فلزکاری، چوبکاری، پزشکی و سایر صنایع دقیق استفاده می‌شوند.
از جمله ویژگی‌های مهم کالیپرها می‌توان به دقت بالا، قابلیت اندازه‌گیری ابعاد داخلی و خارجی، قابلیت خواندن واحدهای مختلف اندازه‌گیری (مانند میلیمتر و اینچ) و قابلیت تنظیم صفر بر روی شی مورد اندازه‌گیری اشاره کرد.
استفاده از کالیپرها در فرآیندهای تولید و کنترل کیفیت بسیار مهم است. با استفاده از کالیپرها، می‌توان ابعاد قطعات را با دقت بالا اندازه‌گیری کرده و از تطابق آنها با استانداردها و نیازمندی‌های مشتریان اطمینان حاصل کرد.
میکرومتر
دستگاه اندازه‌گیری میکرومتر یک ابزار حیاتی در صنعت و دقت اندازه‌گیری‌های مختلف است. این دستگاه برای اندازه‌گیری دقیق ضخامت، قطر و طول اشیاء کوچک و حساس استفاده می‌شود. با استفاده از میکرومتر، می‌توان اندازه‌هایی را با دقت بالا و به واحد میکرومتر اندازه‌گیری کرد.
دستگاه اندازه‌گیری میکرومتر از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است. قسمت اصلی آن شامل دو میله است که با کمک یک سنجاک و یک پیچ می‌توان آنها را به یکدیگر نزدیک یا دور کرد. همچنین، دستگاه دارای یک نمایشگر است که اندازه‌ها را به صورت دقیق نشان می‌دهد.
استفاده از دستگاه اندازه‌گیری میکرومتر در بسیاری از صنایع ضروری است. به عنوان مثال، در صنعت خودروسازی، این دستگاه برای اندازه‌گیری قطر و ضخامت قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، در صنعت ماشین‌سازی، اندازه‌گیری دقیق اجزای ماشین‌آلات با استفاده از میکرومتر انجام می‌شود.
دستگاه اندازه‌گیری میکرومتر به دلیل دقت بالا و قابلیت استفاده در اندازه‌گیری‌های مختلف، یکی از ابزارهای اساسی در صنعت و تولید است. با استفاده از این دستگاه، امکان اندازه‌گیری دقیق و صحیح اجزای مختلف فراهم می‌شود که در نتیجه باعث بهبود کیفیت و دقت محصولات می‌شود.