برای به کار بردن اندازه گیری های دقیق از کولیس استفاده می گردد که به هزاران سال پیش قدمت ساخت آن باز می گردد. همچنین بیشتر برای اندازه گیری های قطر خارجی و داخلی اجسام نیز از کولیس استفاده می شود. جالب است بدانید که یکی از پر کاربردترین نوع این ابزار کولیس ورنیه می باشد. اما لازم است که ابتدا برای خواندن کولیس تمام اجزای مختلف آن با دقت شناسایی گردد.
اگر میخواهید تمامی نوشته‌ها را در بصورت ویدئو مشاهده کنید از طریق ویدئو امید صنعت، همه موارد را می‌توانید ببینید.
کولیس چیست؟
کولیس چیست؟ در طول قرون متمادی، انسانها برای اندازه گیری قطر اجسام و ضخامت از ابزاری به نام کولیس استفاده می نمودند. بد نیست بدانید که قدیمی ترین کولیس کشف شده در نزدیکی کشور ایتالیا در یک کشتی غرق شده پیدا شده است که به قرن ششم قبل از میلاد باز می گردد. همچنین در رابطه با کولیس این نکته را به یاد داشته باشید وسیله ای است قابل اعتماد، که برای اندازه گیری ابعاد اجسام به کار می رود. چرا که با استفاده مداوم از انواع کولیس ها در طول سالهای متمادی این موضوع به وضوح ثابت شده است.
این وسیله می تواند تمامی کار ها را درست و دقیق انجام داده و بدون هیچ نقصی کار شما را به سرانجام برساند. شاید به همین جهت است که شما در هر جعبه ابزاری می توانید یک عدد کولیس را مشاهده نمایید و برای اندازه گیری ابعاد اجسام بسیار مفید و کارایی فراوانی دارد. اما لازم است بدانید که کولیس انواع مختلفی دارد که نحوه خواندن هر کدام با هم متفاوت می باشد و لازم است که قبل از استفاده از کولیس ها نحوه خواندن آنها را بیاموزید. در این مقاله شما با نحوه خواندن انواع مختلف کولیس ها آشنا می شوید.
خواندن کولیس چگونه است؟
در هنگام کار با کولیس اولین نکته ای که باید به آن توجه ویژه ای داشت نحوه خواندن آن است. برای انجام این کار ابتدا لازم است که تعداد تقسیمات ورنیه روی بدنه متحرک در کولیس ساده دقت شود. همچنین خط کش مدرج ۱ میلیمتری و تعداد تقسیمات روی بدنه متحرک در نوع میلیمتری ۵۰،۱۰،۲۰قسمت باشد.
جالب است بدانید که هر کدام از این موارد به ترتیب ۰۵/۰، ۱/۰، ۰۲/۰ میلیمتر می باشد. کولیس با دقت ۰۲/۰ متداول ترین نوع کولیس می باشد. به طور مثال شما می توانید سطح مقطع بین دو فک پایین را قرار داده و سپس ابعاد یک لوله را اندازه گیری نمایید. حال شما می توانید عدد روی خط کش اصلی را بخوانید. پس باید به خط کش پایینی مراجعه نموده و عدد دو خط کش بالا و پایین که درست در بالای هم قرار داده را بخوانید. مجموع دو عدد بدست آمده عدد قطر پایینی را به شما نشان خواهد داد.
نحوه خواندن کولیس ورنیه دار
کولیس معمولی به وسیله ی مهندسی ریاضی دان فرانسوی به نام پیرورینه کولیس ورینه(کولیس ورینه دار) طراحی گردیده است. او توانست با ساخت این وسیله امکان اندازه گیری ابعادی قطعات تا دقت ۰۰۰۱/۰ inch و ۰۲/۰mmرا فراهم نماید. ابتدا به وسیله میله اندازه گیری را عمود بر سطح اندازه گیری قرار داده تا عمق وسیله را اندازه گیری نمایید.
در هنگام اندازه گیری فاصله، عمق مقیاس خط کش اصلی را بخوانید. حال شما باید به ترازو های همپوشانی خط کش اصلی و خط کش ثانویه نگاه بیندازید. مقادیر خط کش ثانویه و مقادیر خط کش اصلی را اضافی نمایید تا مقدار نتیجه اندازه گیری را بدست آورید.
به طور مثال اگر کولیس عدد ۱۳/۲ سانتی متری را نشان دهد این بدین معنی است که از یک عدد اصلی و یک رقم اعشار مقیاس اصلی تشکیل شده است.(۱/۲ سانتی متر که در آن ۲ عدد اصلی وجود دارد و ۱/۰ یک رقم اعشار می باشد دومین رقم اعشاری مقیاس ورنیه است) بدین صورت که ۲/۱ سانتی متر در سمت چپ صفر مقیاس ورنیه وجود دارد.
پس در نتیجه میزان اصلی مقیاس اصلی ۲/۱ می باشد. همچنین اگر خط تراز شده با ۳ مطابقت داشته باشد مقیاس ورنیه ۰۳/۰سانتی متر است. اگر می خواهید عدد نهایی را بدست آورید، پس عدد مقیاس اصلی و عدد مقیاس ورنیه را با هم جمع نموده یعنی ۲/۱ سانتی متر + ۰۳/۰ سانتی متر = ۱۳/۲ سانتی متر.
نحوه خواندن اینچ کولیس
برای خواندن اینچ کولیس شما می توانید با توجه به نسبت تقسیمات خط کش، موقعیت خط صفر ورنیه را از روی خط کش اندازه های صحیح را بخوانید. همچنین اگر یکی از خطوط کش با خط صفر ورنیه هم امتداد باشد مقدار اندازه، ارقام اعشاری نخواهد داشت و مقدار رویت شده اندازه مورد نظر خواهد بود.
خواندن کولیس دیجیتال
به کولیس دیجیتالی کولیس ساعتی هم گفته می شود و شباهت به کولیس های ورنیه دارد. اما تنها تفاوت آنها در این است که شما پس از تثبیت پیچ نگهدارنده عددی را که بدست می آورید بر روی نمایشگر در کولیس دیجیتالی و در صفحه شمارشگر در کولیس ساعتی قابل رویت می باشد.
منبع عکس: https://www.shopownermag.com/tech-tips-reading-calipers-and-micrometers
خواندن کولیس 0/1
برای خواندن کولیس ۱/۰ به وسیله موقعیت خط صفر ورنیه نسبت به انواع تقسیمات خط کش اندازه ها صحیح را که مضربی از یک میلیمتر قرار دارند را بر روی خط کش کولیس می خوانیم. بهتر است بدانید که اگر خط صفر بدست آمده ورنیه با یکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد مقدار اندازه، ارقام اعشاری داشته باشد و مقدار پدید آمده اندازه مورد نظر شما می باشد.
اما در صورتی که صفر ورنیه بین دو خط از خط کش قرار گرفته باشد ابتدا هم امتداد بودن یکی از خطوط ورنیه را به وسیله یک خط کش شناسایی نموده، سپس تعداد فواصل را بر روی ورنیه که قبل از خط هم امتداد قرار گرفته باشد را شمارش می نماییم سپس عدد بدست آمده را در ۱/۰ ضرب کرده و مقدار عدد اعشاری اندازه بدست خواهد آمد.
خواندن کولیس 0/05
برای خواندن کولیس ۰۵/۰ ابتدا موقعیت صفر ورنیه را نسبت به تقسیمات خط کش اندازه های بدست آمده که مضربی از یک میلیمتر باشند را بر روی خط کش قرار گرفته باشد کولیس خوانده می شود. اگر خط صفر مورد نظر ورنیه با یکی از خطوط خط کش به طور هم امتداد باشد و مقدار اندازه اعداد اعشاری داشته باشد پس در نتیجه مقدار عدد دیده شده اندازه مورد نظر ما خواهد بود.
اما اگر صفر ورنیه بدست آمده بین دو خط از خط کش اندازه گیرد در صورت هم امتداد بودن یکی از خطوط ورنیه با یک خط کش شناسایی نموده سپس لازم است که شما همانند اندازه گیری ۰۱/۰تعداد فواصل بر روی ورنیه را که از قبل از خط هم امتداد قرار گرفته باشد را شمارش نموده سپس عدد بدست آمده را در ۰۵/۰ضرب نموده و مقدار عدد اعشاری اندازه بدست خواهد آمد.
خواندن کولیس 0/02
نحوه خواندن کولیس ۰۲/۰ بدین صورت است که شما با در نظر گرفتن موقعیت صفر ورنیه نسبت به تقسیمات خط کش اندازه های بدست آمده که باید مضربی از یک میلیمتر باشد، کولیس خوانده می شود. اگر خطر صفر ورنیه کاملا با یکی از خطوط خط کش هم امتداد بوده باشد پس مقدار دیده شده همان اندازه مورد نظر خواهد بود.
اما چنانچه بین دو خط از خط کش صفر ورنیه قرار گرفته باشد هم امتداد بودن با یکی از خطوط ورنیه با یکی از خطوط خط کش را شناسایی نموده مقدار دیده شده همان اندازه مورد نظر خواهد بود.
اما چنانچه بین دو خط از خط کش صفر ورنیه قرار گرفته باشد هم امتداد بودن با یکی از خطوط ورنیه را با یکی از خطوط خط کش شناسایی نموده سپس تعداد فواصل بر روی ورنیه را که از قبل هم امتداد قرار گرفته باشد را شمارش نموده سپس با ضرب عدد بدست آمده در ۰۲/۰ مقدار عدد اعشاری بدست خواهد آمد.
سوالات متداول “خواندن کولیس”
- چگونه دقت کولیس را تعیین کنیم؟
دقت کولیس با تعداد تقسیمات ورنیه تعیین می شود. هر چه تعداد تقسیمات ورنیه بیشتر باشد، دقت کولیس نیز بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، کولیسی با 50 تقسیم ورنیه دقت 0.01 میلیمتر دارد، در حالی که کولیسی با 100 تقسیم ورنیه دقت 0.005 میلیمتر دارد.
- چگونه کولیس را تراز کنیم؟
برای تراز کردن کولیس، ابتدا باید آن را روی یک سطح صاف قرار دهید. سپس، با استفاده از یک خط کش، فاصله بین دو فک کولیس را اندازه گیری کنید. اگر فاصله بین دو فک دقیقاً برابر با 0 میلیمتر باشد، کولیس تراز شده است. در غیر این صورت، باید کولیس را با استفاده از پیچ تنظیم تراز کنید.
- چگونه مقدار اندازه گیری شده با کولیس را تفسیر کنیم؟
برای تفسیر مقدار اندازه گیری شده با کولیس، ابتدا باید دقت کولیس را تعیین کنید. سپس، باید عدد اصلی و عدد اعشاری اندازه گیری را مشخص کنید. عدد اصلی اندازه گیری را بر روی خط کش اصلی کولیس می خوانیم. عدد اعشاری اندازه گیری را بر روی ورنیه کولیس می خوانیم.